- CAPILLOS radendi
- CAPILLOS radendiapud Veteres non una itidem ratio, nec unus finis. In luctu, vel religionis ergo aut in poenam, radi consuevisle diximus, dicemusque passim. Alias non pauci communiter caput radebant: sed hîc iterum tonsurae modi varii. Stoici totô capite, atque etiam vertice deradebantur, unde illis εν χρῷ κουρίαι apud Auctores tribuuntur. Elegantiores Graeci ac Palaestrici περιτρόχαλα κείρεςθαι dicebantur, h. e. in orbem tonderi: Nempe vertex intonsus et cultri immunis, sub vertice omnia circumtonsa strictim et iuxta cutem; quas xysticas munditias vocat Tertullian. de Pallio, d. l. Vide quoque Plut. de Mulierum virtut. ubi de Aristodemo Cumanorum tyranno. Circumdare vel Circumradere capillum idem Terrullian. hoc vocat de Cultu Femin. Atque hinc in Comoediis adolescentis γυμναςτικοῦ persona ita efficta erat, ut ςτεφάνην τριχῶν haberet: Nempe capillaturam, quae in orbemk attonsa erat, instar coronae, ςτεφάνην τριχῶν appellabant. At milites caesariati introducebantur, ut colligitur ex Plauti Milite glor. Aclu 3. sc. 1. v. 172. Σκαφιοφόρους eosdem vocat Eustathus; ευςτατηιυς; ςκάφιον enim et περιτρόχωλον idem tonsurae genus. Contrarius plane radendi modus est Monachorum, in Ecclesia Romana, quippe quibus vertex tondetur, extremô crinium ambitu relictô; quô ritu praeviô, suo quisque ordini sacrisque initiatur. Hinc Capillos ponere, seu per Capillos se offerre Monachi dicuntur, quod Monachismum subituri seu Clericatum, eos ponant seu dimittant. Paulinus, Carm. 13.Sed rursus idem et Euangelicô desuperMentem refectus lumine,Ponat capillos oneris et velaminis,Servus fulei et liber fide.Nempe symbolum hoc fuit servitutis perpetuae, quam per votorum emissionem Deo profirebantur; unde Servi Dei vulgo appellati: Servos autem olim tonderi consuevisse, dicemus suô locô. Comam vero sic posituris et in Monachos tondendis primi capillorum cincinni, a Viris primariis, aut certe amicis, solebant delibari, uti discimus ex Fausto, in Vita S. Mauri, num. 21. ubi Floro cuidam ab ipso Rege primum, dein ab Optimatibus, capillorum aliquid decerptum esse, tradit. Sic apud Ignatium Diaconum, in Vita S. Nicephori Patriarchae Constantinopol. Nicephorô côdem in Monachum attonsô, τὰ τῆς, inquit, ἐκείνης κεφαλῆς ἀποκάρματα ταῖς τȏυ υἱοῦ καὶ ςυμβαςιλέως χερςὶν ὑποδεχθην̑αι ςοφῶς ἐδικαίωςεν, Sacri illius capitis rasuram filii ac Imperii participis manibus excipi sapîenter voluit,. etc. Ita quidem Monachi, Laici vero, in eadem Communione Romana qui Monachicae Soeietati ascribebant sese, ut illius beneficiorum possent esse participes, per unum crinem de capillis offerre se Monasterio dicebantur, uti patet ex Charta Pandulsi Principis de Consia et de Rapolla, Magistri et Dominatoris totius terrae de Principatu A. C. 967. etc. Contra Capillos et barbam nutrire, Paenitentium proprium fuit, uti observat Rabanus, Institut. Clericor. l. 2. c. 29. quorum proin, cum reconciliabantur Ecclesiae, crines demetebantur et vestibus induebantur mundis, teste Honoriô Augustodun. l. 3. c. 76. et 77. Iidem tamen capillos et barbam radere iubentur, in Synodo Agathensi, c. 15. et Toletana III. can. 12. quia apud Gothos promissa caesartes honoris erat symbolum; ut conicit Menardus, etc. Sed et capillô abrasô pacem firmari consuevisse, docet Ditmarus de Lusatiis paganis, l. 6. p. 65. Pacem abraso crine supremo, et cum gramme, datisque affirmant dextris. Vide plura hanc in rem, apud Car. du Fresne Glossar. Porro (ut alia quoque hîc interseram) Capilli sui particulam, in signum captlvitatis suae, Balduino Regi Hierosolymorum, misisse boemundus legitur, apud Albertum Aqu. l. 7. c. 29. et Auctorem Historiae Hierosolym. A. C.1100. p. 596. vel, quod positio capilli signum esset servitutis, vel quod ita fecerit fidei faciendae causa. hidebertus Cenoman. Episcopus, Ep. 39. Ac, ne simulatorie loqui putaretur, abseissos de capite suo capillos matri suae transmisit. Gesta Regum Francorum, c. 41. Perge velociter festinus, cum crine capitis mei nunc ad patrem meum, ut succurrat nobis, antequam cunctus corruat exercitus, apud eundem Car. du Fresne in Glossar. Simile quid inter nuptiales Aethiopum ritus, ut infra videbimus, ubi de Nuptialibus moribus. Capillos vero sibi invicem detondere, poena Conspiratorum in Capitul ad L. Slicam, c. 3. §. 7. alibique. Sic Fures aliique malesici, pumti in cute et in crinibus, occurrunt in Speculo Saxon. l. 2. artic. 13. §. 1. art. 28. §. 3. l. 3. artic. 3. §. 1. et in Wichbild Magdeburg. art. 19. §. 1. art. 44. §. 196. Eriam Capillos Cercinatos. h. e. in circulum vel orbem attonsos. iubentur habere Saraceni Franchi seu liberi, per Curiam General. celebratam Ilerdae, a Iacobo II. Aragonum Rege, A. C. 1301. Ut hôc pactô a Christianis discernerentur, apud Eundem. Ut nil dicam iam de Tartarorum radendi more, qui cum Sinensibus, hand pridem subiugatis, capillosponere more suô, imperâssent, illos tantopere exasperârunt, ut hi eiectos eos integrum annum distinuerint, lectô Lu Imperatore, ex Taiminga familia. Nec, postquam demio devicti essent, quievêre tumultus, vestis et tonsurae Tartaricae occasione orti, cum in administrandae Rei publ. ratione alias nihil immutatetur. Hinc Corea provinc. ut capilles servaret, tributum primo pendere, mox armis decertare maluit, ut videre est apud Auctorem Anonymum, Sinae et Europae c. ult. etc. Plura hanc in rem vide apud Salmas. ad Tertullian. d. l. Barthium, Animadversion. ad Statium Part. 1. p. 326. ubi de Capillos Deo dedicandi, Part. 2. p. 416. ubi de eosdem Matri a virginibus, pro viginitate, relinquendi; Part. 3. p. 421. ubi de illos funeri imponendi, ritibus, pluribus agit, nec non infra passim, inprimis ubi de Radendi more, ut et in voce Tonsor.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.